Cylchlythyr
Other Models
Blog Gwirfoddolwr Caerfai: Joanne Murphy
Cylchlythyr
Cloddio yng Nghaerfai 2022
Roeddwn i’n ddigon ffodus i ymuno â gwaith cloddio CHERISH yng Nghaerfai yn 2021. Mae’r safle pentir yma o’r Oes Haearn ym Mhenpleidiau wedi’i amgylchynu gan y môr ar 3 ochr ac wedi’i warchod i’r gogledd gan nid un ond 4 (ie, 4!) o strwythurau rhagfur a ffos. Er bod y safle yma’n ymddangos fel pe bai’n cael ei warchod, mae newid hinsawdd a’i agosrwydd at y môr yn achosi iddo erydu. Fel yr ymchwiliad cyntaf i'r safle, o dan arweiniad DigVentures, doedd dim un ohonon ni’n gwybod beth i'w ddisgwyl. Roedd yr hyn welson ni yn syfrdanol ac yn codi mwy o gwestiynau. Cwestiynau y byddai'n rhaid aros i'w hateb wrth i amser brinhau ac wrth i'r ffosydd gael eu llenwi eto.
Yn 2022, gyda’r cloddio’n cael ei gyllido’n dorfol gan DigVentures, darparodd CHERISH y cyfle gwych o lefydd mewn ysgolion maes. Roedd hyn er mwyn helpu unigolion i ddatblygu eu sgiliau a'u dealltwriaeth archaeolegol gyda'r nod o gasglu cymaint o wybodaeth â phosibl cyn colli mwy o'r safle. Roeddwn i’n ddigon ffodus i gael un o’r lleoliadau ysgol maes yma, ac ar ôl dychwelyd i’r safle, y peth cyntaf wnes i sylwi arno oedd maint yr erydu oedd wedi digwydd mewn blwyddyn. Roedd tua hanner metr wedi disgyn oddi ar yr ochr Orllewinol.
Yr ail i'w nodi oedd bod eleni yn fwy, yn well, ac yn fwy beiddgar. Roedd ardal ehangach a gloddiwyd yn golygu darlun ehangach, ac yn sicr fe wnaethom ni ychwanegu at stori Caerfai gan ddatgelu sawl tŷ crwn, tyllau pyst ac aelwydydd, dadorchuddio cerrig hogi, chwerfannau gwerthyd a’r mwyaf cyffrous, darn o grochan ar gyfer mwyndoddi mwynau (wnes i ei ddarganfod!). Y darganfyddiad mwyaf dyrys oedd strwythur hardd o stepiau yn cuddio ar waelod un o'r ffosydd rhagfur, a oedd fel petai'n parhau ar hyd y ffos. Roedd yn un o lawer o ddamcaniaethau a chwestiynau newydd a godwyd a fydd yn gorfod aros tan y cloddio nesaf.
Fel profiad cyffredinol, fe gefais i nid yn unig ymarfer sgiliau roeddwn i wedi’u dysgu yn ystod y blynyddoedd blaenorol ond hefyd datblygu sgiliau newydd mewn geoffiseg, samplu a chofnodi. Mae'r cyfle a ddarparwyd gan CHERISH wedi rhoi'r hyder i mi ymuno â mwy o gloddio a defnyddio popeth wnes i ei ddysgu yng Nghaerfai.
Map Lleoliad
Cynhadledd Diwedd y Prosiect: Uchelgais, Cyflawni a Gwaddol
Cylchlythyr
Dyma ddigwyddiad olaf prosiect CHERISH
Ar ddydd Mawrth 21ain Mawrth 2023 bydd CHERISH yn cynnal ei gynhadledd derfynol. Yn y Printworks, Castell Dulyn, byddwn yn cyflwyno’r canfyddiadau terfynol, y cynnyrch a’r gwersi a ddysgwyd o’r prosiect chwe blynedd yma, gwerth €4.9 miliwn. Yn bwysicach na dim, bydd hyn yn cynnwys lansio ein Canllaw Arferion Da: canllaw ar “becyn adnoddau” y prosiect ar gyfer ymchwilio i safleoedd sydd mewn perygl.
Bydd y diwrnod yn cynnwys papurau gan aelodau’r tîm, gweithwyr treftadaeth proffesiynol sydd wedi gweithio gyda’r prosiect, a’r rhai sydd wedi datblygu a mireinio’r Pecyn Adnoddau. Bydd cynrychiolwyr o amrywiaeth eang o fusnesau yn ymuno â ni, gyda Stondinau Masnach i’w harchwilio yn ystod pob seibiant paned. Bydd paneidiau a chinio yn cael eu darparu, a bydd derbyniad diodydd gyda’r nos fel cyfle i rwydweithio.
Ymunwch â ni os ydych chi eisiau clywed am y ffyrdd o roi sylw i safleoedd arfordirol, rhynglanwol a morol sydd mewn perygl oherwydd newid yn yr hinsawdd. Bydd cyfle i drafod dyfodol treftadaeth hinsawdd, a sut gallwn ni fel gweithwyr treftadaeth proffesiynol ymgysylltu â pheryglon newid hinsawdd.
Os hoffai eich cwmni neu sefydliad chi gael stondin fasnachu yn y digwyddiad, cysylltwch â ni yn uniongyrchol ar cherish@cbhc.gov.uk.
Map Lleoliad
Odyn Galch, Lloches Sain Ffraid
Cylchlythyr
Other Models
Nab Head
Cylchlythyr
Other Models
CY 
EN